prof. Aleksander Kamiński /28.I.1903 - 15.III.1978/


       Pedagog, teoretyk wychowania, działacz społeczny, wybitny instruktor harcerski, harcmistrz.
       Urodził się w Warszawie jako syn aptekarza i chłopki. Dzieciństwo i młodość spędził na Ukrainie. W Humaniu rozpoczął naukę gimnazjalną i równocześnie wstąpił do harcerstwa. W 1921 wrócił do Polski i w Gimnazjum Kulwiecia uzyskał maturę. W 1923 rozpoczął studia na Uniwersytecie Warszawskim; w 1928 ukończył historię i archeologię jako przedmiot dodatkowy. Ucząc się pracował zarobkowo. W 1922 został wychowawcą jednej z burs zorganizowanych przez Radę Główną Opiekuńczą miasta Pruszkowa, następnie kierownikiem tej bursy. Od 1929 w Gimnazjum im. Św. Stanisława Kostki w Warszawie pracował jako nauczyciel historii. Przeszedł wszystkie szczeble kariery harcerskiej. W latach 20-tych był instruktorem w Komendzie Warszawskiej Chorągwi Harcerzy, a w latach 1928-29 komendantem Chorągwi Mazowieckiej. Już wówczas zwracał szczególną uwagę na pracę z dziećmi w wieku 8 - 11 lat.
       Od 1928 pisał felietony do "Płomyka" oraz ilustrowanego tygodnika dla młodzieży "Iskry", na którego łamach prowadził stałą rubrykę "Na tropie harcerskim". W 1928 - 31 pracował jako kierownik bursy dla młodzieży ze szkół zawodowych. Był współzałożycielem Związku Zaw. Wychowawców i członkiem jego władz w czasie odbywania służby wojskowej w Szkole Podchorążych Piechoty w Grudziądzu zachorował na płuca, w następstwie czego wywiązała się gruźlica nękająca go do końca życia.
       W 1928/29 zaczął drukować w odcinkach w "Na Tropie" pierwszą wersję swej przyszłej książki Antek Cwaniak . Zamiast baden-powellowskiej tematyki dżungli wprowadził gry i zabawy nawiązujące do spraw bliskich polskiemu dziecku.
       Został kierownikiem Wydz. Zuchów w Głównej Kwaterze Harcerzy, a w 1933 objął kierownictwo szkoły instruktorskiej dla drużynowych zuchów w Nierodzimiu k. Skoczowa / później szkoła została przeniesiona do Górek Wielkich /.
       A. Kamiński stworzył oryginalną polską metodę pracy z zuchami, wychował kilka pokoleń instruktorów tej specjalności. Polskie osiągnięcia wzbudzały zainteresowanie w międzynarodowym ruchu skautowym. W 1938 K. kierował 10-osobową polską delegacją, która wzięła udział w Międzynarodowej Konferencji Wilczęcej w Gilwell Park w W. Brytanii. Na spotkanie to wydano książkę Zuchy - The Polish Wolf Cubs.
       Przez kilka lat kierował również Wydziałem Mniejszościowym w Głównej Kwaterze Harcerzy. Starał się doprowadzić do szerszego włączenia w ramy organizacyjne ZHP drużyn mniejszości narodowych, szczególnie żydowskich. Spotkało to się ze sprzeciwem dużej części instruktorów i wywołało krytykę ze strony części społeczeństwa.
       We wrześniu 1939 opuścił Górki Wielkie i przedostał się do Warszawy. Od listopada 1939 do upadku powstania warszawskiego redagował "Biuletyn Informatyczny" - pismo konspiracyjne o największym zasięgu.
       Od 1941 był szefem Biura Informacji i Propagandy Okręgu Stołecznego AK; kierował małym sabotażem; był komendantem organizacji "Wawer". Współdziałał z Szarymi Szeregami.
       Po wojnie włączył się aktywnie w odbudowę Związku. W 1945 został wiceprzewodniczącym ZHP; był nim do 1947. Równocześnie w maju 1945 rozpoczął pracę na Uniwersytecie Łódzkim jako asystent. Odsunięty od pracy w harcerstwie i zwolniony z uczelni, poświęcił się badaniom nad dziejami i kulturą Jadźwingów i wydał na ten temat kilka prac. W marcu 1947 uzyskał stopień doktora filozofii na podstawie rozprawy Metoda harcerska w wychowaniu i nauczaniu szkolnym.
       W grudniu 1956 zaprosił grono wybitnych instruktorów harcerskich, którzy włączyli się następnie w obrady Łódzkiego Zjazdu Działaczy Harcerskich. Dorobek naukowy A. Kamińskiego, autorytet, jakim cieszył się wśród harcerzy, spowodowały, iż został wybrany na przewodniczącego Naczelnej Rady Harcerskiej; funkcję tę pełnił w 1956 - 1958.
       Oprócz pracy społecznej kontynuował pracę naukową. W listopadzie 1959 habilitował się na Wydz. Pedagogiki Uniwersytetu Warszawskiego z zakresu pedagogiki społecznej. W 1960 otrzymał stopień docenta, a w 1962 - 74 kierował katedrą pedagogiki społ. Uniwersytetu Łódzkiego. W marcu 1969 przyznano mu tytuł profesora nadzwyczajnego nauk humanistycznych. Aktywnie działał w wielu organizacjach naukowych i społecznych. Był także członkiem rad redakcyjnych kilku pism pedagogicznych.
       Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Polonia Restituta , Krzyżem Walecznych. Pozostawił po sobie bardzo poważny dorobek nauk. w postaci książek i artykułów.

Ważniejsze prace o tematyce harcerskiej:

Antek Cwaniak, Książka wodza zuchów, Krąg rady, Kamienie na szaniec, Zośka i Parasol, Narodziny dzielności, Andrzej Małkowski, Przodownik, Podręcznik dla kierowników oddziałów Zawiszy.

Ważniejsze prace pedagogiczne:

tetralogia Prehistoria polskich związków młodzieży, Polskie związki młodzieży 1804 - 1831, Polskie związki młodzieży 1831 - 1848, Analiza teoretyczna polskich związków młodzieży do połowy XIX w.; Funkcja pedagogiki społecznej; Aktywizacja i uspołecznienie ucznia w szkole podstawowej; Samorząd młodzieży jako metoda wychowawcza; Czas wolny i jego problematyka społeczno-wychowawcza.